Alles kan altijd beter: Samen ben je slimmer

Alles kan altijd beter: Samen ben je slimmer

Op een andere manier kijken naar problemen en uitdagingen in een dorpsgemeenschap… 25 betrokken mensen uit de Beerzen en omgeving verdiepten zich op 30 januari in een aantal maatschappelijke vraagstukken tijdens het Creative Community Café in Gasterij de Kemphaan in Middelbeers.

Tijdens de avond, begeleid door Raf Daenen en Erno Mijland, werkten de deelnemers met een variant op de zogenaamde World Café-methode. Groepen met een in drie ronden wisselende samenstelling van deelnemers met verschillende achtergronden, worden daarbij uitgedaagd met een open blik te kijken naar een vraagstuk. Eerst wordt het vraagstuk gedefinieerd, vervolgens worden zo veel mogelijk oplossingen bedacht die daarna worden aangevuld en uitgewerkt. Ten slotte worden de mooiste oplossingen gekozen en gepresenteerd. Belangrijkste regel: denk in mogelijkheden in plaats van in beperkingen. Op deze avond bleek dat met twee uurtjes hard werken door 25 mensen en twee begeleiders een mooie opbrengst van slimme oplossingen kan worden bereikt. In deze bijdrage vatten we de opbrengst samen per besproken thema.

De bereikbaarheid in de Beerzen moet beter
Het openbaar vervoer van en naar de Beerzen is er de afgelopen jaren niet beter op geworden. Tegelijkertijd constateren we dat er de hele dag door nogal wat auto’s van en naar de Beerzen rijden. Openbaar vervoer is een aanbodgestuurd concept. Zouden we dat niet kunnen omdraaien naar een vraaggestuurd concept? Concreet zou dat betekenen dat mensen die afhankelijk zijn van anderen voor hun vervoer een plek zouden moeten hebben om hun reisvraag neer te leggen. De digitale wereld biedt daarvoor volop mogelijkheden. Een app waarin reisvragen en -aanbod gematcht kunnen worden zou een oplossing kunnen zijn. We denken ook aan een centraal gelegen liftersplaats, bijvoorbeeld bij het Doornboomplein, om veilig in en uit te stappen. Liften 3.0 dus, waarbij veiligheid en vertrouwen de waarden zijn waarmee we dit samen vanuit eigen kracht (van de community) gaan doen.

De tegengestelde belangen van horeca en sportkantines
Horecagelegenheden én sportkantines hebben inkomsten nodig om te overleven. Dat kan deze voorzieningen in een concurrentiestrijd brengen, waarbij de een de ander met prijzen en openingstijden kan tegenwerken. Hoe kun je daarmee omgaan? We denken dat een onafhankelijk regisseur de partijen met elkaar in gesprek kan brengen. Zoeken naar win-win-oplossingen is dan het doel van het gesprek, vanuit een goed zicht op alle randvoorwaarden. Voor die oplossingen kunnen we ook vaker kijken naar hoe men elders te werk gaat. Belangrijk is in een kleine gemeenschap om te beseffen dat er bijna altijd van beide kanten water bij de wijn gedaan moet worden. Het gemeenschappelijk belang moet steeds helder in beeld blijven.

Middelengebruik onder jongeren in de Beerzen
De aandacht voor drank- en middelengebruik onder jongeren in de Beerzen is verslapt. Eerdere initiatieven, zoals een sessie met een ervaringsdeskundige bij Beerse Boys heeft geen vervolg gekregen. We denken dat aandacht nodig is om jongeren bewust te maken van de risico’s, zonder overigens paniek te zaaien. We denken dat ouders slecht op de hoogte zijn van het drugsgebruik onder jongeren. Meer aandacht voor middelengebruik kan door een bijeenkomst te organiseren met jongeren, ouders, deskundigen, bijvoorbeeld met de methodiek die ook op deze avond is gehanteerd. Jongeren moeten zelf praten en meedenken over goede afspraken. Jongeren leren het meest van andere jongeren die slachtoffer zijn geworden. Via (sport)verenigingen liggen hier ook kansen om in gesprek te gaan. Een veilig jeugdhonk, met begeleiding van een jongerenwerker, kan ook bijdragen net als een beter zicht krijgen op wat er speelt. Frequent aandacht besteden is erg belangrijk niet alleen vanwege de kracht van herhalen, maar ook omdat telkens nieuwe generaties jongeren op het punt komen dat ze verleid worden tot drank- en drugsgebruik.

Gebrek aan starterswoningen in de Beerzen
Jongeren uit de Beerzen komen nauwelijks aan de bak als het gaat om een betaalbare woonplek. Het alternatief is dan om de Beerzen te verlaten. Dat is om verschillende reden jammer, ook in het kader van behoud van voorzieningen in de kleine kernen. We denken dat er verschillende slimme oplossingen zijn om de betaalbaarheid voor jongeren van een woonplek te verbeteren. Dat gaat verder dan het werken aan de aanbodkant via flexibele inbreiding (het gebruiken van ‘open plekken’ binnen de bebouwde kom) en het bouwen van goedkope huur- of koopappartementen. De kunst is te denken vanuit de kostprijs in plaats van de vraag wat de koper kan betalen of lenen bij de bank centraal te stellen. Uit het verleden en uit andere plekken in Nederland kennen we slimme constructies, zoals HAT-woningen, duokoop (met een erfpachtconstructie; in Brabant niet een veelgebruikte toepassing), ‘slimmer kopen’ (kopen met subsidie, waarbij een deel van de subsidie bij verkoop terugvloeit in de woning zodat deze betaalbaar blijft) en werken met een bouwfonds. Dat laatste is op dit moment mogelijk niet haalbaar: vroeger verkocht Bouwfonds Zuid-Nederland huizen in samenwerking met de gemeenten (win-win) en werden hypotheken verstrekt door Hypotheek Fonds Nederlandse Gemeenten (win-win). Er zijn ook ideeën om de verplichte pensioenpremies voor jongeren deels vrij te maken voor investering in een koopwoning. We zouden de verschillende mogelijkheden duidelijker in beeld moeten brengen en samen met de doelgroep en betrokken partijen, zoals de gemeente, woningbouwcorporatie, ondernemers in de bouw en makelaars een krachtig plan moeten uitwerken.

Geen eigen plek voor de jeugd van 14-18 jaar
Voor jongeren van 14-18 jaar is geen eigen plek in de Beerzen. Enkele jaren geleden was er nog de jongerenbus, maar die bestaat niet meer. Ook de activiteiten van een jongerenwerkgroep zijn gestaakt. We denken dat jongeren meer te doen willen hebben in de eigen omgeving. Als inderdaad blijkt dat die behoefte er is, zouden we nu het ijzer moeten smeden omdat er een kans ligt in het voormalig bibliotheekgebouw. Qua ligging (tussen Oostelbeers en Middelbeers) en qua voorzieningen (sport en cultuur) een prima plek. We willen jongeren uit deze doelgroep bij elkaar brengen om ze mee te laten denken en mee laten werken aan het realiseren van een eigen honk, waarbij eigenaarschap een belangrijk uitgangspunt zou moeten zijn.

Speld
Er werd twee uur lang erg hard gewerkt in De Kemphaan door alle deelnemers. Tijdens het uitvoeren van de opdracht om individueel een aantal gedachten bij het eigen onderwerp op te schrijven kon je een speld horen vallen, tijdens de gezamenlijke brainstorms was iedereen actief betrokken. Deelnemers maakten actief gebruik van grote vellen papier om hun gedachten in beeld te brengen. Wie nog niet eerder met de werkvorm kennis had gemaakt, vertelde na afloop aangenaam verrast te zijn door wat de avond – in relatief weinig tijd – had opgebracht. Vooral het bij elkaar brengen van mensen met verschillende achtergronden droeg volgens de deelnemers bij aan het succes.

En nu… verder
Mooi, al die ideeën, maar hoe zorgen we ervoor dat ze (voor een deel) ook uitgewerkt en uitgevoerd gaan worden. De initiatiefnemers van de avond, naast Raf en Erno zijn dat Frans Verouden en Ad Aben, willen graag helpen bij het verbinden van deelnemers