Actieplan ‘Schulden voorkomen’

Een initiatief van PvdA-lijsttrekkers en de Tweede Kamerfractie om schulden te voorkomen
Schuld creëert armoede, maakt ongelukkig, veroorzaakt spanningen in gezinnen en vormt een belemmering op het werk of bij het vinden daarvan. Schulden staan aan de basis van gebroken gezinnen, van de wekelijkse gang naar de voedselbank en van depressies. Ze zorgen dat kinderen opgroeien in armoede en niet mee kunnen doen op de sportclub of aan het schooluitje, omdat er geen geld meer is voor de ouderbijdrage.
De Partij van de Arbeid staat pal voor een goed armoedebeleid in iedere gemeente. Maar voorkomen is beter dan genezen. De lijsttrekkers van de PvdA voor de raadsverkiezingen slaan daarom de handen ineen. In samenwerking met de Tweede Kamerfractie zetten zij hun handtekening onder de volgende maatregelen, die ervoor zorgen dat we schulden voorkomen en bestaande schulden zo snel mogelijk wegwerken:
1. Zorgplicht voor bedrijven en overheidsinstellingen
Een vroege signalering van schulden is de helft van de oplossing. Dienstverleners waar de grootste schulden bij uitstaan zijn nutsbedrijven (gas, water, licht), de Belastingdienst, woningcorporaties, telecombedrijven, zorgverzekeraars en postorderbedrijven. Bij hen ligt dus een deel van de oplossing:
 De PvdA wil dat er een zorgplicht komt voor deze dienstverleners via landelijke en gemeentelijke convenanten.
 Bij de gemeente wordt melding gemaakt bij een betalingsachterstand van enkele maanden. Vervolgens grijpt de gemeentelijke schuldhulpverlening snel in.
 Energiemaatschappijen hebben het hele jaar door contact met de gemeentelijke schuldhulpverlening over achterstanden, niet alleen in de winter.
 Voor dienstverleners gaat een (inspannings)verplichting gelden om binnen 14 dagen na een aanmaning (de periode om de rekening alsnog te voldoen) telefonisch contact op te nemen met de schuldenaar over de betaling, en om eventueel tot een betalingsregeling te komen.
 We spreken af dat dienstverleners alleen zaken doen met incassobureaus die bij de NVI (Nederlandse vereniging van gecertificeerde Incasso-ondernemingen) zijn aangesloten. Daarnaast moeten incassobureaus een wettelijk keurmerk krijgen, zodat beunhazen bij kwetsbare mensen uit de buurt blijven.
 Alle lokale dienstverleners van thuiszorgorganisaties, woningbouwcorporaties en de afvalstoffendienst nemen bovenstaande richtlijnen in acht om tijdige signalering van schulden mogelijk te maken.
 Bij de aanvraag van een bijstandsuitkering en werkloosheidsuitkering (WW) moeten mensen een budgetadviesgesprek krijgen. Op deze manier wordt bijgedragen aan bewustwording over een (veel) lager maandinkomen en welke gevolgen dit heeft voor het bestedingspatroon.
2. Landelijk Beslagregister
De PvdA vindt dat de wetgeving over het vaststellen van de beslagvrije voet strikt nageleefd moet worden. In de praktijk blijkt namelijk dat deurwaarders en overheidsinstanties niet in staat zijn om de juiste beslagvrije voet vast te stellen. Dit komt omdat gegevens over gezinssamenstelling, inkomsten en uitgaven vaak ontbreken:
 De PvdA blijft aandringen op het zo snel mogelijk invoeren van het Landelijk Beslagregister. Daarmee kan beter in de gaten worden gehouden of mensen met schulden niet onder de beslagvrije voet terechtkomen. Dat is goed voor de schuldeiser en de schuldenaar.
 Overheidsdiensten, zoals de Belastingdienst, geven het goede voorbeeld en respecteren de beslagvrije voet altijd.
 ‘Zorgplicht’ voor werkgevers, bij ieder loonbeslag werknemers doorverwijzen naar de gemeentelijke schuldhulpverlening.
3. 6 maanden ‘afkoeling’
De PvdA vindt dat het moratorium in de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening snel in werking moet treden. Het moratorium geeft de gemeente de mogelijkheid om aan de rechtbank een afkoelingsperiode aan te vragen in het geval van een bedreigende situatie, zoals een gedwongen ontruiming, afsluiten van gas, elektra of water, of opzegging/ontbinding van de zorgverzekering. Indien de rechtbank deze afkoelingsperiode verleent, dan mag er gedurende maximaal 6 maanden niet worden ontruimd, afgesloten en de zorgverzekering mag niet worden opgezegd of ontbonden.
4. Het voorkomen van schuld onder jongeren Het is en blijft belangrijk om te voorkomen dat jongeren in de schulden terechtkomen. Schuldproblemen moeten eerder aan het licht komen om grotere problemen voor te zijn. Jongeren moeten veel bewuster worden van de impact van het hebben van een schuld:
 Voorlichting aan jongeren kan door instellingen als het Nibud op scholen worden verzorgd. Tevens zouden onderwijsmodulen toegespitst moeten worden op schulden in relatie met jongeren.
 Het sluiten van convenanten met organisaties die zich specifiek op jongeren richten om zo ervoor te zorgen dat jongeren beschermd worden tegen (meer) schulden.
5. Betalingsregeling bij CJIB en gemeentelijke naheffingen.
De PvdA wil mensen met hoge schulden een kans geven hun huishoudboekje op orde te krijgen. Hoog oplopende schulden komen vaak voor bij het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) of bij gemeentelijke diensten vanwege de naheffing van bijvoorbeeld parkeergelden. Hier zorgen we voor de mogelijkheid van een betalingsregeling. Zo voorkomen we dat mensen met financiële problemen op straat komen te staan of in de gevangenis belanden en brengen we de menselijke maat terug bij het innen van boetes:
 In het geval van opgelegde verkeersboetes moet het CJIB een betalingsregeling treffen met mensen die schulden hebben. Hetzelfde geldt voor gemeentelijke diensten die naheffingen incasseren.
 De PvdA pleit ervoor om de wettelijke saneringsregeling (WSNP) gelijk te trekken met het minnelijke schuldsaneringstraject als het gaat om verkeersboetes. Openstaande boetes kunnen dan geen reden meer zijn om niet te starten met schuldsanering. Boetes worden niet kwijtgescholden, deze moeten na afloop van de schuldsanering gewoon betaald worden.
6. Private schuldhulpverlening
Private schuldhulpverlening tegen betaling is bij wet verboden. Het kan echter voor sommige mensen wel een uitkomst zijn om. Dit moet dan wel een vrijwillige keuze zijn. De PvdA stelt strenge eisen aan private schuldhulpverlening tegen betaling:
 De vergoeding is gemaximeerd;
 De aanbieders moeten gecertificeerd zijn, dit wordt vóóraf gecontroleerd;
 De private schuldhulpverlening mag de integrale schuldhulpverlening van gemeenten niet dwarsbomen.
Onder deze maatregelen zetten wij, de lijsttrekkers van de Partij van de Arbeid voor de gemeenteraden en de Tweede Kamerfractie, onze handtekening. De komende vier jaar zetten wij deze maatregelen gezamenlijk in om schulden te voorkomen: